Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescil edilen “Mahreç işaretli” lezzetler yazı dizimize bu hafta Başkentimiz Ankara ile devam ediyoruz.

Yemekler ve çorbalar ürün grubunda;

Akyurt Fıtı Çorbası (2021), Akyurt Homaçası (2021), Akyurt Soğuk Çorbası (2022), Akyurt Toyga Aşı / Akyurt Toyga Çorbası (2022), Akyurt Tutmaç Aşı / Çorbası (2022), Ankara Döneri (2017), Ankara Tava (2017), Beypazarı Dolması / Beypazarı Yaprak Sarması (2022), Kazan Kavurması (2022), Çubuk Homaçası (2022)

Fırıncılık ve pastacılık mamulleri, hamur işleri, tatlılar ürün grubunda;

Akyurt Tandır Böreği (2021), Ankara Simidi (2017), Beypazarı Höşmerim Tatlısı (2022), Beypazarı Kurusu (2013), Elmadağ Tandır Ekmeği (2023), Kalecik Ekmeği (2020), Kalecik Çöreği (2020), Kızılcahamam Bazlaması (2018), Mamak Kutludüğün Ekşi Maya Ekmeği (2021), Çamlıdere Höşmerim Tatlısı (2021), Şereflikoçhisar Tahinli Pidesi (2021)

Peynirler ve tereyağı dışında kalan süt ürünleri ürün grubunda;

Mamak Ravak Yoğurdu (2021)

İşlenmiş ve işlenmemiş meyve ve sebzeler ile mantarlar ürün grubunda;

Akyurt Teberik Fasulyesi (2023), Ayaş Domatesi (2022), Ayaş Dutu (2021), Kalecik Karası Üzümü (2007), Kazan Kavunu (2021), Polatlı Soğanı (2021), Çubuk Turşusu (2008), Çubuk Vişnesi (2022)

İşlenmiş ve işlenmemiş et ürünleri ürün grubunda;

Ankara Erkeç Pastırması (2019)

Çikolata, şekerleme ve türevi ürünler ürün grubunda;

Beypazarı Cevizli Tatlı Sucuk (2022), Beypazarı Havuç Lokumu (2022)

*ürünlerin tescil tarihleri ürünlerin isimlerinin yanında belirtilmiştir.

 

Akyurt Tutmaç Aşı / Çorbası

Akyurt Belediyesi tarafından 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu kapsamında 30.01.2021 tarihinden itibaren korunmak üzere 02.03.2022 tarihinde tescil ettirilmiştir.

Akyurt Tutmaç Aşı / Çorbası; buğday unu, yumurta, tuz ve su ile hazırlanarak küçük kareler şeklinde kesilen hamurların bir kısmının yeşil mercimek ile haşlanması; sarımsaklı süzme yoğurt ve kızartılmış hamur kareleri ile karıştırılması ve üzerine pul biberli-naneli sos dökülmesi suretiyle üretilen çorbadır. Akyurt Tutmaç Aşı / Çorbası servisi, soğuk olarak yapılır. Kızarmış hamurlara coğrafi sınırda “kıkırdak” dendiği için bu çorba “kıkırdaklı çorba” olarak da anılır.

Geçmişi eskiye dayanan Akyurt Tutmaç Aşı / Çorbası, Akyurt mutfak kültüründe önemli bir yere sahiptir. Özellikle yaz aylarında sıklıkla tüketilir.

Malzemeler:

Tutmaç hamurunun malzemeleri (180 g tutmaç hamuru için):

  • 110 g buğday unu
  • 1 yumurta
  • 5 g tuz
  • 50 ml ılık su

Un, yumurta, tuz ve su bir kapta karıştırılıp yoğrulur. Elde edilen hamur, tezgâhta oklava ile açıldıktan sonra nemi alınsın diye sacta hafifçe kızartılır. Yufkayı kurutma amaçlı olan bu işleme coğrafi sınırda “börtletme” denir. Kızartılan yufka bıçak ile ortadan ikiye kesilir. Parçalar üst üste koyulup tekrar ortadan ikiye kesilir. Çeyrek dilim şeklindeki parçalar tekrar üst üste konur. Yufkaların bir kenarından ikiye kesilir. Bu şekilde eşit parçalarda kesme işlemine de “tasmalama” denir. İki parça da tekrar üst üste konur ve 0,7-1 cm genişliğinde şeritler halinde kesilir. Şeritler üst üste konup kare şeklinde kesilir. Yufkanın tamamı bu şekilde kesildikten sonra elde edilen ve “tutmaç” adı verilen kare hamur parçaları kurumaya bırakılır.

Tereyağında kızartılacak tutmaç hamurları, haşlanacak hamurlara göre daha küçük kesilebilir.

Akyurt Tutmaç Aşı / Çorbası Malzemeleri:

  • 100 g yeşil mercimek
  • 2 lt su
  • 180 g tutmaç hamuru (1 bardak haşlanacak, 1 bardak tereyağında kızartılacak)
  • 50 g tereyağı
  • 250 g süzme yoğurt
  • 2 diş sarımsak
  • 15 g tuz
  • Nane, pulbiber

Yeşil mercimek su ile yıkanıp süzülür. Bir tencerede 800 ml su ile yaklaşık 25-30 dakika haşlanır. Mercimekler haşlanınca tencereye 800 ml daha su eklenir. Su kaynayınca tutmaç hamurlarından 90 g alınarak tencereye eklenip haşlamaya devam edilir. Karışımın üstünde oluşan köpüklü su bir kaşıkla alınır ve atılır. Tuz eklenip 5 dakika kaynatıldıktan sonra ocaktan alınıp soğumaya bırakılır.

Sarımsaklı yoğurdun hazırlanması: Süzme yoğurt, 400 ml su 2 diş dövülmüş sarımsak ve 5 g tuz karıştırılır.

Kıkırdak hazırlanması: Bir tavada eritilen 30 g tereyağının üzerine 90 g tutmaç hamuru eklenip tutmaçlar kızartılır.

Sosun hazırlanması: Bir tavada eritilen 20 g tereyağının üzerine tercih edildiği kadar pul biber eklenip kavrulur ve ocaktan almaya yakın nane ilave edilir.

Tenceredeki tutmaç hamurlu mercimek karışımı soğuduktan sonra içine önce sarımsaklı yoğurt sonra kıkırdaklar eklenip karıştırılır. Akyurt Tutmaç Aşı / Çorbası üzerine sos gezdirilerek döküldükten sonra soğuk olarak servis yapılır.

Verilen malzeme miktarları 8 kişiliktir.

 

Beypazarı Dolması / Beypazarı Yaprak Sarması

Beypazarı Belediyesi tarafından 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu kapsamında 02.08.2019 tarihinden itibaren korunmak üzere 20.05.2022 tarihinde tescil ettirilmiştir.

Beypazarı Dolması / Beypazarı Yaprak Sarması; pilavlık pirinç, çekilmiş dolmalık kuzu eti, kuru soğan, yeşil soğan, maydanoz, dereotu, pul biber, karabiber, salça, tuz ve limon suyu kullanılarak hazırlanan harcın, ince ve damarsız yapıya sahip Ak Püskül (Ak Büzgülü) çeşidi asmanın yaprağına sarılıp pişirilmesi suretiyle üretilen yemektir. Limon suyu yerine limon tuzu, koruk veya erik pestili de kullanılabilir. Beypazarı Dolmasının / Beypazarı Yaprak Sarmasının servisi, yemeğin suyuyla birlikte yapılır.

Beypazarı Dolmasının / Beypazarı Yaprak Sarmasının geçmişi eskiye dayanır. Beypazarı mutfak kültüründe önemli bir yere sahiptir. Günlük tüketimin yanı sıra düğün gibi özel davetlerde ikram edilir. Üretimi, özellikle ince, sıkı ve küçük sarılması ile sulu olarak servis edilmesi bakımından coğrafi sınıra özgü koşullar bulundurur.

Malzemeler:

  • 1 kg salamura yaprak veya 3 kg taze yaprak
  • 360 g pilavlık pirinç
  • 0,5 kg çekilmiş dolmalık kuzu eti
  • 350 g kuru soğan
  • 300 g domates salçası
  • 200 g yeşil soğan
  • 150 g maydanoz
  • 100 g dereotu
  • 20 g tuz
  • 14 g pul biber
  • 12,5 g karabiber
  • 8 g kırmızı toz biber
  • 170 ml sıvı yağ
  • 600 ml su
  • 2 adet limonun suyu

Hazırlanışı:

Beypazarı Dolmasının / Beypazarı Yaprak Sarmasının üretiminde, coğrafi sınırda yetiştirilen Ak Püskül (Ak Büzgülü) çeşidi asmaya ait yapraklar kullanılır.

Kuru soğan, yeşil soğan, maydanoz, dereotu yıkanarak ince kıyılıp yıkanmış pirinç, kuzu eti, kırmızı toz biber, pul biber, karabiber, salça, tuz ve limon suyu ile iyice karıştırılır. Ekşilik vermek için kullanılan limon suyu yerine 50 ml ılık su içerisinde çözülmüş 5 g limon tuzu, 100 ml koruk suyu veya 100 g ekşi erik pestili de kullanılabilir.

Salamura yaprak kullanılacaksa, bir gece önceden suda bekletilerek fazla tuzundan arındırılır ve iyice yıkanır. Taze olarak kullanılacak yapraklar ise, yumuşamaları için 10 g tuz ilave edilmiş 3 l su içinde 3-5 dakika haşlanır.

Ele tek tek alınan yaprakların üzerlerine bir miktar harç konup sıkı, ince ve serçe parmak büyüklüğünde olacak şekilde sarılır. Sarılan dolmalar bir tencerenin içine sıralar halinde ve boşluk kalmayacak şekilde dizilir. Üzerine 100 ml su ve 170 ml sıvı yağ koyulup 15 dakika kısık ateşte pişirilir. Daha sonra 500 ml su ilave edilip kısık ateşte 30 dakika daha pişirilir. Toplam olarak 45 dakika pişirilen Beypazarı Dolmasının / Beypazarı Yaprak Sarmasının servisi, yemeğin suyu ile birlikte yapılır.

 

Beypazarı Höşmerim Tatlısı

*Görsel trthaber web sayfasından alınmıştır.

Beypazarı Belediyesi tarafından 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu kapsamında 02.08.2019 tarihinden itibaren korunmak üzere 19.07.2022 tarihinde tescil ettirilmiştir.

Beypazarı Höşmerim Tatlısı; süt, esmer buğday unu, tuz ve kaymak kullanılarak elde edilen hamurun, ocakta eritilmiş tereyağında pişirilmesi ile üretilir. Tercihe göre üzerine, su ve şeker ile hazırlanmış şerbet, pekmez veya bal dökülerek servisi yapılır.

Beypazarı Höşmerim Tatlısının geçmişi eskiye dayanır. Beypazarı ilçesinin mutfak kültüründe önemli bir yere sahip olup günlük öğünlerde tüketimin yanı sıra düğün, bayram, festival gibi özel günlerde de ikram edilir. Coğrafi sınıra özgü üretim metodu bulunur. Bu sebeplerle Beypazarı Höşmerim Tatlısının coğrafi sınır ile ün bağı vardır.

Malzemeler:

  • 500 g esmer buğday unu
  • 400 ml süt
  • 10 g tuz
  • 14 g tereyağı
  • 1 kg kaymak
  • 400 g beyaz şeker
  • 400 ml su

Hazırlanışı:

Beypazarı Höşmerim Tatlısının üretiminde, tercihen Beypazarı’nda üretilen esmer buğday unu, süt, tereyağı ve kaymak kullanılır.

Un sütle ezilerek koyu sıvı bir hale getirilir ve üzerine, kaymak ve tuz eklenip iyice karıştırılır. Bir tavada eritilerek kızgın hale getirilen tereyağının üzerine, hazırlanan karışım dökülüp suyunu çekinceye kadar pişirilir. Her iki tarafının da pişmesi için hamur çevrilir. Pişince bir sahana konur, üzeri kapatılır ve kısık ateşte 30-35 dakika daha pişirildikten sonra soğumaya bırakılır.

Bir tencerede şeker ve su karıştırılıp kaynatılarak şerbet hazırlanır. Beypazarı Höşmerim Tatlısı, üzerine şerbet döküldükten sonra servis yapılır. Tercihe bağlı olarak şerbet yerine pekmez veya bal ile de tatlandırılabilir.

Verilen malzeme miktarları 4-5 kişiliktir.

Afiyet olsun.

*Görseller ve tarifler https://www.turkpatent.gov.tr/ ye aittir. Tarafımca siz değerli okurlar için derlenmiştir.