Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescil edilen “Mahreç işaretli” lezzetler yazı dizimize bu hafta tatil cennetlerimizden biri olan Antalya ile devam ediyoruz.

Yemekler ve çorbalar ürün grubunda;

Alanya Gülüklü (Hülüklü) Çorba (2019), Antalya Paça Çorbası (2022), Antalya Piyazı (2017), Antalya Topak Kızartması (2024)

Fırıncılık ve pastacılık mamulleri, hamur işleri, tatlılar ürün grubunda; Antalya Kabak Tatlısı (2021), Antalya Serpme Böreği (2021)

Alkolsüz içecekler ürün grubunda; Alanya Fıstıklı Limonata (2024)

İşlenmiş ve işlenmemiş meyve ve sebzeler ile mantarlar ürün grubunda; Antalya Bergamot Kabuğu Reçeli (2021), Antalya Turunç Kabuğu Reçeli (2021), Alanya Keçiboynuzu/ Alanya Harnub (2025)

*ürünlerin tescil tarihleri ürünlerin isimlerinin yanında belirtilmiştir.

 

Antalya Topak Kızartması

Kumluca Belediyesi tarafından 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu kapsamında 28.07.2023 tarihinden itibaren korunmak üzere 11.07.2024 tarihinde tescil ettirilmiştir.

Antalya Topak Kızartması; kemikli keçi etinin (kol veya bacak kısmı) kuşbaşından biraz büyük şekilde doğranıp ay çiçek yağında kızartılarak içerisine soğan, çeşitli baharatlar, kabuk tarçın, domates ve biber salçası ilave edilerek üretilen Antalya iline özgü bir yemektir.

Antalya ilinin konumu ve bitki örtüsünden dolayı keçi yetiştiriciliği yaygın olmasından dolayı coğrafi sınırda üretilen yemeklerde keçi eti sıklıkla kullanılmaktadır. Antalya Topak Kızartmasını diğer et yemeklerinden ayıran en önemli özelliği keçi eti kullanılması, etlerin kemikli olarak doğranması, önceden kızartılması ve pişirilmesinde kabuk tarçın kullanılmasıdır.

Malzemeler:

  • 100-150 g kemikli keçi eti (kol ya da bacak kısmından)
  • 1 adet orta boy soğan
  • 9-10 adet arpacık soğan (isteğe bağlı)
  • 50-70 g domates salçası
  • 50-70 g biber salçası
  • 50-70 g kırmızı toz biber
  • 150-200 ml ay çiçek yağı
  • 3-4 adet defneyaprağı veya karanfil
  • 8-10 adet tane kırık karabiber
  • 15-20 g tuz
  • 4-5 adet tane yenibahar
  • 1-2 adet kabuk tarçın
  • 700-750 ml su
  • 1-2 adet domates
  • 1-2 adet yeşil biber

Hazırlanışı:

Kemikli bir şekilde doğranan keçi eti kızgın sıvı yağa atılıp kızartılır. Ardından ayrı bir tencerede ince ince doğranmış soğan, domates ve yeşil biber yağda kavrulup içerisine salça ve kırmızı toz biber ilave edilir. Hazırlanan karışım üzerine su eklenir. Karışımın kaynamasıyla birlikte kızartılan keçi etleri koyularak kısık ateşte 1 saat pişirilir. Pişmesine 15 dakika kala defneyaprağı veya karanfil, tane karabiber, tane yenibahar, kabuk tarçın ve tuz ilave edilerek 10 dakika daha kaynatılır ve en son arpacık soğanlar eklenerek 2 dakika daha kaynatılır. Antalya Topak Kızartmasının servisi sıcak olarak yapılır.

Verilen malzeme miktarı 5 kişiliktir.

 

Antalya Piyazı

Antalya Ticaret ve Sanayi Odası tarafından 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu kapsamında 15.05.2017 tarihinden itibaren korunmak üzere 29.12.2017 tarihinde tescil ettirilmiştir.

Antalya usulü piyaz yaklaşık yüz yıla yakın geçmişi ile il sınırlarını aşan bir üne sahip olmuştur. Antalya ilinde geliştirilen ve ünlenen piyaz yapım tekniği ile uğrayan yerli ve yabancı turistin tadına bakmadan gitmediği bir yöresel ürün haline gelmiştir.

Antalya Piyazı tarator soslu bir fasulye yemeğidir. Başka yörelerde yapılan piyaz çeşitleri salata olarak tüketilirken, Antalya ve ilçelerinde ana yemek olarak yenilmektedir. Antalya usulü piyazın ayırt edici özelliği tarator sosu kullanılmasından, üretim şeklinden, taratorun yapılışından ve kullanılan küçük taneli fasulyesinden ileri gelmektedir. Antalya hakkında yazılmış eserlerde eskiden kullanılan Çandır Fasulyesinin yemeğe özellik kattığı belirtilmektedir. Günümüzde ise, Çandır Fasulyesi üretiminin çok kısıtlı olması nedeniyle, Çandır Fasulyesi özelliklerini taşıyan, küçük taneli, mat, damarlı Sıra tipi kuru fasulye kullanılmaktadır. Böylelikle kuru fasulye pişme sırasında dağılmamaktadır. Piyaz, ayırt edici ana lezzetini küçük taneli fasulyesinden ve kuru fasulye üzerine bolca dökülen tarator sosundan almaktadır.

Malzemeler:

Kuru fasulye, tahin, sarımsak, kaya tuzu, limon suyu, sirke, domates, soğan (isteğe göre), yumurta (isteğe göre), maydanoz, zeytinyağı.

Ana Malzeme:

  • 1 kg Sıra tipi kuru fasulye (mat, damarlı, küçük taneli)

Tarator Malzemeleri:

  • Haşlanmış kuru fasulye 2-3 yemek kaşığı (Piyazcıların bazıları sosa fasulye koymadıklarını, sosunu yoğunlaştırdığını söylemektedirler.)
  • 1 kg tahin (Kavrulmamış, açık renkli, yerli susamdan yapılmış tahin)
  • 1 baş sarımsak (Kaya tuzu ile dövülmüş yerli sarımsak)
  • 1 yemek kaşığı tuz (Kaya tuzu)
  • 250 ml. limon suyu: Mevsimine göre Antalya’da yetiştirilen Kara limon veya İnterdonato limonu suyu
  • 250 ml. üzüm sirkesi

Üst Malzemeler:

  • Domates
  • Beyaz, tatlı soğan (isteğe göre)
  • Haşlanmış yumurta (isteğe göre)
  • Maydanoz
  • Doğal Sızma Zeytinyağı

Fasulye Haşlama

Fasulye bir gün önceden tuzlu suda ortam sıcaklığında bekletilir. Geceden bekletilen suyu dökülür, birkaç kez suyu değiştirilir. Üste çıkanlar ve köpüğü alınır. Fasulyeler çatlayıp iyice pişinceye, haşlama suyu çekilir gibi oluncaya kadar haşlanır ve ılımaya bırakılır. Süzülerek tabağa alınır.

Tarator Hazırlama

Tarator sosu hazırlanırken tahin, limon suyu, kaya tuzu, sarımsak ve sirke (isteğe bağlı 2-3 yemek kaşığı haşlanmış fasulye) kullanılır. Büyük çaplı üretimde oran olarak, 1 kg tahine 250 ml. sirke, 250 ml. taze sıkılmış limon suyu, 1 yemek kaşığı kaya tuzu ve 1 baş sarımsak kullanılır.

Servise Hazırlama

Fasulye ılıkken üzerine tarator sosu gezdirip, karıştırılır, üzerine de doğranmış domates, isteğe göre soğan ve haşlanmış yumurta eklenir. Zeytinyağı ve maydanoz ile süslenerek servis edilir.

 

Alanya Fıstıklı Limonata

Alanya Belediyesi tarafından 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu kapsamında 24.05.2023 tarihinden itibaren korunmak üzere 17.04.2024 tarihinde tescil ettirilmiştir.

Alanya Fıstıklı Limonata; limon, portakal, beyaz toz şeker ve suyun üretim metoduna uygun olarak karıştırılıp süzülmesiyle hazırlanan limonata ve taze kavrulmuş, kabukları soyulmuş, tuzsuz yer fıstığı eklenmesiyle hazırlanan alkolsüz bir içecektir. Alanya Fıstıklı Limonatanın üretiminde herhangi bir renk dengeleyici, aroma vb. kullanılmaz.

Nişan, düğün vb. özel günlerde misafirlere ikram için üretilirken zamanla günlük üretimleri yaygınlaşmış ve ticarete konu olmuştur.

Alanya Fıstıklı Limonata, coğrafi sınırda köklü bir geçmişe sahiptir. Alanya ilçesinin mutfak kültüründe ve geleneklerinde önemli bir yeri vardır. Bu sebeplerle coğrafi sınır ile ün bağı bulunur.

Malzemeler:

  • 400 g limon (4 adet orta boy limon)
  • 220 g portakal (1 adet orta boy portakal)
  • 145 g beyaz toz şeker
  • 2 litre su
  • 120 g kavrulmuş, kabuğu ayıklanmış tuzsuz yer fıstığı

Hazırlanışı:

Bol suda yıkanmış limonların kabukları rende ile rendelenir. Bu aşamada kabukların beyaz etli kısmının rendelenmemesine dikkat edilir. Rendelenmiş limon kabuklarının üzerine toz şeker eklenir ve ovularak malzemeler karıştırılır. Kabukları rendelenmiş limonların suyu sıkılır, beyaz toz şeker ile ovulan limon kabuklarının üzerine ilave edilir. Portakalın suyu sıkılır ve karışıma ilave edilir. 2 litre su karışıma ilave edilir ve malzemeler iyice karıştırılır. Süzgeç yardımıyla süzülüp soğumaya bırakılır.

Taze yer fıstıkları, uygun bir tavaya alınarak dış yüzeyleri koyu kahverengi renge gelip kabuğundan kolayca ayrılana kadar orta ateşte karıştırılarak yaklaşık 10-15 dakika kavrulur. Kavrulan yer fıstıklarının kabukları soyulur. Ebatları büyük olan yer fıstıkları ikiye ya da üçe bölünebilir.

Hazırlanan karışım soğuk olarak servis bardaklarında koyulup üzerine isteğe bağlı miktarda kavrulmuş, kabuksuz ve tuzsuz yer fıstığı ilave edilip nane yaprağı ile servisi yapılır.

Verilen malzeme miktarları 4-6 kişiliktir.

Afiyet olsun.

*Görseller ve tarifler https://www.turkpatent.gov.tr/ ye aittir. Tarafımca siz değerli okurlar için derlenmiştir.